De wereld van de psychiatrie verandert snel. Eén van de grootste ontwikkelingen is de opkomst van kunstmatige intelligentie (AI). Deze technologie biedt kansen om de zorg voor mensen met mentale gezondheidsproblemen te verbeteren. Van het ondersteunen bij diagnoses tot het maken van behandelplannen op maat — AI kan op allerlei manieren een rol spelen. Denk aan chatbots die met je meedenken tijdens therapie, of die je op weg helpen als je twijfelt of je überhaupt in therapie wilt. Tegelijkertijd roept diezelfde technologie ook vragen op. Is AI een kans of juist een risico? En wat betekent dit voor de toekomst van psychiatrie?
Gepersonaliseerde zorg met AI
Eén van de grootste uitdagingen in de psychiatrie is het bieden van echt persoonlijke zorg. Wat voor de ene persoon werkt, werkt niet altijd voor de ander. AI kan hierbij een belangrijke rol spelen door te helpen bij het creëren van behandelplannen die specifiek zijn afgestemd op de persoonlijke situatie. Zo wordt in Engeland al enige tijd het computerprogramma Limbic gebruikt. Dit systeem ondersteunt psychotherapeuten door, nog vóór het eerste gesprek, een inschatting te maken van de mogelijke diagnose en een voorstel te doen voor het behandelplan.
AI als extra paar ogen (en oren) voor psychiaters en therapeuten
AI is geen vervanging voor behandelaren in de GGZ, maar eerder een handige tool om hen te ondersteunen. Het kan helpen bij het verzamelen en analyseren van informatie, het stellen van nauwkeurigere diagnoses en het bepalen van de meest geschikte behandelingen. Toch blijft de klinische observatie van de psychiater van wezenlijk belang bij de diagnosestelling. Het menselijke oordeel, gebaseerd op ervaring en subtiele signalen, is iets wat AI (nog) niet kan vervangen.
In de praktijk wordt AI op dit moment soms wel als hulpmiddel binnen de psychiatrie ingezet: mensen raadplegen bijvoorbeeld een chatbot zoals ChatGPT tijdens hun therapie, om opdrachten uit te werken of om gedachten te ordenen. Een AI-tool zoals ChatGPT verwerkt deze informatie vervolgens om modellen verder te trainen. Handig, maar het roept ook vragen op. Want hoewel de informatie anoniem wordt verwerkt, blijft het gevoelige data. Bovendien zijn de bronnen waarop AI zich baseert lang niet altijd duidelijk. Er zijn gevallen bekend waarbij AI overtuigend klonk, maar feitelijk onjuiste of misleidende informatie gaf – het zogenoemde ‘hallucineren’.
Hoe zit het met privacy en gegevensbeveiliging?
Hoewel AI veel voordelen biedt, zijn er ook uitdagingen, vooral op het gebied van privacy en gegevensbeveiliging. Gegevens over iemands geestelijke gezondheid zijn erg gevoelig, en het is cruciaal om ervoor te zorgen dat deze informatie veilig wordt opgeslagen en verwerkt. Het waarborgen van de privacy van patiënten moet een topprioriteit zijn bij het implementeren van AI in de psychiatrie. Er moeten daarom duidelijke afspraken gemaakt worden over wat er met deze data gebeurt.
De toekomst van AI in de psychiatrie
AI biedt veelbelovende mogelijkheden voor de toekomst van psychiatrie. Het kan de manier waarop we mentale gezondheid behandelen aanzienlijk verbeteren door betere diagnoses, meer gepersonaliseerde behandelingen en efficiëntere zorg. Toch moeten we zorgvuldig omgaan met de ethische en praktische vraagstukken die gepaard gaan met deze technologie. De technologie mag nooit leidend worden, de mens moet centraal blijven staan. Als we dat doen, kan AI een waardevolle aanvulling zijn op de zorg die geboden wordt aan mensen met mentale gezondheidsproblemen.
Op zoek naar onafhankelijke psychiatrische expertise?
Of het nu gaat om (kortdurend) verzuim, arbeidsongeschiktheid, een second opinion, letselschade of het beoordelen van toerekenbaarheid – onze expertise biedt helderheid en houvast. Een psychiatrische expertise van Sazyes betekent een onafhankelijke oordeel, zorgvuldig onderbouwd en gericht duidelijkheid voor alle betrokkenen. Op dit moment maken wij nog geen gebruik van AI in onze werkwijze, maar we kijken wel met een open blik naar de mogelijkheden die deze technologie in de toekomst kan bieden. Nieuwsgierig wat we voor u kunnen betekenen? Bekijk de mogelijkheden op deze pagina.
